Kentsel dönüşüm nedir?
Kentsel Dönüşüm Konusunda kısaca bilgi verecek olursak , Günümüzde binaların gerek doğal afetlerle gerekse herhangi bir afete maruz kalmaksızın kendi kendine yıkılmaya başlaması ile yaşanan can ve mal kayıpları, kentsel dönüşümün her geçen gün biraz daha fazla gündeme gelmesine neden olmaktadır.
Kentsel dönüşümün, şehirlerimizin neredeyse tamamının başında olan doğal afetlere hazırlıksız, plansız ve çarpık kentleşme, yetersiz altyapı ve kaçak yapılaşma gibi kronik sorunlara maliyet etkin ve neredeyse alternatifsiz bir çözüm sunabiliyor olması da merkezi ve yerel yönetimlerin bu alana daha fazla önem vermesini gerektirmektedir.
Peki nedir bu kentsel dönüşüm?
Kentsel dönüşüm Türk Dil Kurumunda – Kentin imar planına uymayan ruhsatsız binalarının yıkılıp planlara uygun olarak toplu yerleşim alanlarının oluşturulması – olarak tanımlanmıştır. Maalesef TDK tarafından yapılan bu tanımlama hem oldukça sığ hem de yanlıştır. Çünkü kentsel dönüşüm imar planına uygun olarak yapılmış ve ruhsatlı yapıların bulunduğu alanlarda da yapılabilmektedir.
Kentsel dönüşümü – Kentin belirli bir kısmının; yapılaşmanın, altyapının veya kentsel donatıların eksikliği veya yetersizliğinden kaynaklı olarak, o alanda yaşayanların ihtiyaçlarını karşılayamaz durumda kalması nedeniyle yenilenmesi – olarak tarif etmek hem daha kapsayıcı hem de daha doğru olacaktır.
Bu tarifteki yapılaşma kaynaklı sebepleri şu başlıklar altında toplayabiliriz. Yapıların imar planına uygun olmaması veya ruhsatsız olması… Yapılarda sonradan ruhsata aykırı eklentiler yapılması… Yapıların ruhsatlı olmasına karşı ekonomik ömrünü tamamlaması, eskimesi, yıpranması… Yapıların olası afetlere uygun yapılmaması ya da olmuş bir afette hasar almış olması… Yapıların çağın ve toplumun gereksinimlerini karşılayamaz hale gelmesi (yüksek katlı fakat asansörsüz yapılar, sığınaksız yapılar, vb.)
Altyapı ve kentsel donatıların yetersizliğinden kaynaklı sebepleri ise; otopark yetersizliği, yeşil alan yetersizliği, yolların darlığı, elektrik, su, doğalgaz, kanalizasyon ve internet gibi hizmetlerden faydalanma sıkıntıları, yapılaşmanın topografik şartlara uygun olmaması gibi başlıkları altında toplayabiliriz.
Bir örnek vermek gerekirse, bir alandaki yapılar ne kadar yeni ve sağlıklı olursa olsun o alandaki yolların dar olması veya yollara yoğun olarak araba park edilmesi nedeniyle bir yangın anında itfaiye aracının geçişine imkân verememesi, o alanın kentsel dönüşüme ihtiyacı olduğunu göstermektedir.
Bu örnekten de anlaşılabileceği gibi kentsel dönüşümün en önemli dayanak noktası, insanların can güvenliğini sağlamak onlara huzurlu, sağlıklı yaşama ortamları oluşturmaktır.
Kentsel Dönüşüm Danışmanlık Firmaları:
Kentsel dönüşüm, modern şehircilik anlayışının vazgeçilmez unsurlarından biri haline gelmiştir. Ancak bu süreç, sadece bina yıkımı ve yeniden inşa ile sınırlı değildir. Hukuki işlemler, proje yönetimi, finansal planlama, halkla ilişkiler ve mühendislik gibi birçok farklı disiplini içinde barındırır. İşte bu noktada, kentsel dönüşüm danışmanlık firmaları devreye girer ve sürecin sağlıklı işlemesini sağlar.
1. Kentsel Dönüşüm Danışmanlık Firması Nedir?
Kentsel dönüşüm danışmanlık firmaları; mülk sahipleri, yatırımcılar, müteahhitler ve kamu kurumları arasında köprü kurarak tüm dönüşüm sürecini planlayan, yöneten ve kolaylaştıran profesyonel hizmet sağlayıcılardır. Temel görevleri, teknik, hukuki ve finansal danışmanlık sağlamaktır.
2. Verilen Başlıca Hizmetler
Bu firmalar genellikle şu alanlarda hizmet sunar:
-
Hukuki Danışmanlık: Kat malikleriyle yapılacak sözleşmeler, ortak karar protokolleri, belediye onay süreçleri ve hak sahipliği gibi konularda rehberlik.
-
Proje Yönetimi: Yıkım ve yapım sürecinin teknik kontrolü, imar planı uyumu, yapı ruhsatları.
-
Finansal Planlama: Maliyet-fayda analizleri, kira yardımı ve devlet destekleri hakkında bilgilendirme.
-
İletişim ve Uzlaşma: Kat maliklerinin bilgilendirilmesi, anlaşmazlıkların çözülmesi ve mutabakat sağlanması.
-
Müteahhit Seçimi: En uygun teklifin alınması ve şeffaf ihale sürecinin yönetimi.
3. Neden Danışmanlık Firmalarıyla Çalışılmalı?
Kentsel dönüşüm süreçleri, bireyler için karmaşık ve zaman alıcı olabilir. Bu noktada danışmanlık firmalarının sağladığı avantajlar şunlardır:
-
Zaman ve maliyet tasarrufu sağlar.
-
Hukuki ve teknik hataların önüne geçer.
-
Uzmanlık sayesinde sürecin her aşamasını yönetir.
-
Tarafsız bakış açısıyla daha adil bir süreç sunar.
4. Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kentsel dönüşüm danışmanlık firması seçerken şu unsurlara dikkat edilmelidir:
-
Referanslar ve önceki projeler
-
Uzman kadro ve disiplinler arası yaklaşım
-
Şeffaf sözleşme ve hizmet kapsamı
-
Tarafsızlık ilkesi
-
Yasal yetkilendirme ve ruhsatlar
5. Türkiye’de Danışmanlık Sektörünün Durumu
Türkiye’de özellikle büyükşehirlerde, kentsel dönüşüm danışmanlığı giderek profesyonelleşen bir sektör haline gelmiştir. İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere birçok ilde faaliyet gösteren firmalar, site yönetimleri ve bireysel mülk sahipleriyle aktif iş birlikleri yürütmektedir. Ancak sektör henüz tam anlamıyla regüle edilmiş değildir; bu nedenle firma seçimi yaparken dikkatli olunması gerekmektedir.
Sonuç olarak, kentsel dönüşüm sadece fiziksel değil, aynı zamanda sosyal, ekonomik ve hukuki bir dönüşüm sürecidir. Bu çok katmanlı yapının başarıyla yürütülebilmesi için danışmanlık firmaları büyük bir rol üstlenmektedir. Doğru danışmanlıkla, hem bireyler hem şehirler bu dönüşümden kazançlı çıkabilir.